Parageneza

Wspólnota występowania minerałów w wyniku współdziałania czynników fizycznych, chemicznych, względnie biologicznych związanych z czasowo określonym procesem geologicznym.

Płaszczowina

To sfałdowane masy skalne przesunięte mniej więcej poziomo na znaczną odległość, stykające się ze swym podłożem zdłuż powierzchni nieciągłości i często oderwane od swojej strefy macierzystej.

Połysk

Zależy on od ilości i typu światła odbitego oraz współczynnika załamania światła, jak również od rodzaju powierzchni minerału. Istnieją minerały o połysku metalicznym i niemetalicznym. Połyskiem metalicznym odznaczają się minerały rud np. piryt i galena. Wśród minerałów niemetalicznych wyróżnia się następujące rodzaje połysku:
diamentowy;
szklisty;
tłusty;
matowy;
jedwabisty - w agregatach włóknistych;
perłowy- w niektórych minerałach o budowie blaszkowej.

Pokrój

Termin opisujący wygląd zewnętrzny kryształów z uwzględnieniem proporcji jego poszczególnych elementów. Wyróżnia się pokrój tabliczkowy, blaszkowaty, słupkowy, igiełkowaty.

Polimorfizm

Wielopostaciowość; możliwość występowania tej samej substancji chemicznej w dwu lub większej ilości faz krystalicznych różniących się strukturą i właściwościami fizycznymi.

Postać

Sposób występowania danego minerału. Minerały mogą występować w postaci prawidłowo wykształconych kryształów lub tworzą skupienia (agregaty). W szczelinach i rozpadlinach skalnych spotyka się grupy kryształów jednego lub wielu minerałów zwane druzami (szczotkami krystalicznymi). Kryształy wypełniające owalne pustki w skalach wulkanicznych tworzą geody. Poza tym spotyka się skupienia nerkowate, szkieletowe, krzaczaste, włókniste, promieniste, groniaste, dendryty, stalaktyty. Specjalną formę skupień stanowią konkrecje.

Powierzchnia osiowa fałdu

Powierzchnia łącząca osie danego fałdu w poszczególnych warstwach.

Procesy pomagmowe

Zjawiska powstawania zespołów mineralnych z resztek stopu krzemianowego (magmy), wzbogaconego w składniki lotne (np. woda, dwutlenek węgla, bor, fluor, chlor), pozostałego po zakończeniu zasadniczych procesach magmowych. Wraz ze spadkiem temperatury wyodrębniają się następujące etapy krystalizacji resztek pomagmowych: pegmatytowy, pneumatoliczny (z gorących par i gazów), hudrotermalny (z roztworu wodnych).

Przełam

Pewne minerały, np. kwarc i opal, nie rozpadają się pod wpływem uderzenia lub nacisku w określonym kierunku, lecz rozłupują się nieregularnie. Wygląd przełamanych powierzchni (przełam) może być równy, nierówny, muszlowy, haczykowaty, zadziorowaty lub ziemisty.

Przegub fałdu

Odcinek warstwy sfałdowanej, w obrębie którego zachodzi najszybsza zmiana jej położenia (przegięcie)

Pseudomorfoza

Kryształ, który wypełnił próżnię w skale po innym krysztale, dziedzicząc przy tym kształt swego poprzednika.