Wszyscy doskonale wiedzą, iż nasza Ziemia, a konkretnie jej kontynenty nie zawsze wyglądały tak samo. Podstawowy wpływ na kształt i położenie kontynentów miały ruchy płyt litosfery. Nie wiadomo, jak wyglądała Ziemia w swoim początkowym stadium, a stosunkowo pewne informacje dotyczą okresu sprzed 1,2 - 1 mld lat.
Rodinia jest jak do tej pory najstarszym potwierdzonym superkontynentem, który powstał w orogenezie genvillskiej. Świadczą o tym podobieństwa w budowie geologicznej poszczególnych kontynentów, oraz system górski na granicy obszarów kontynentalnych i oceanicznych współczesnych stref orogenicznych i orogenów grenvillskich.
W okresie pomiędzy 0,8 a 0,7 mld lat temu Rodinia rozpadła się na dwie części (południową i północną), w wyniku czego powstał Protopacyfik. Duża aktywność geologiczna spowodowała ponowne połączenie się kontynentów ok. 550 mln lat temu. Na krótki czas na Ziemi pojawił się superkontynent Protopangea, który zaczął się rozpadać już pod koniec neoproterozoiku. Dzięki ryftonogenezie na początku paleozoiku odnotowujemy kilka kontynentów różnej wielkości poprzedzielanych oceanami.
W późnym kambrze obserwujemy: na południu blok kontynentalny Godnwanę, na północy od niej kontynenty: Baltikia, Syberia i Laurencję, oraz oceany Iapetus i Uralski.


Pamiętając cały czas, iż Ziemia jest stale aktywna geologicznie i przemieszczając się zgodnie z zegarem geologicznym, w ordowiku obserwujemy dalsze zmiany. Od Gondwany odrywa się Awalonia, kierując się ku północy. Awalonia rozpada się i zderza z Baltiką i Laurencją, powodując ruchy tektoniczne fazy takońskiej.
Zwężenie się Oceanu Iapetus prowadzi do kolizji Baltiki z Laurencją, a w konsekwencji do powstania kontynentu Euroameryki (Laurosji). Na Euroameryce w wyniku zderzenia powstaje kaledoński łańcuch górski.
Gondwana ulega dalszemu rozczłonkowaniu. Fragmenty, np. blok północno-chiński kieruje się na północ. Niektóre fragmenty wędrując poprzez Prototetydę (niewielki ocean) przyłączają się do Laurosji, tworząc dzisiejszą Europę zachodnią.
Zwężenie się Prototetydy we wczesnym dewonie wywołuje ruchy tektoniczne fazy akadyjskiej i powoduje powstanie południowych Appalachów. Następnie dochodzi do zderzenia Gondwany z Euroameryką, co powoduje działanie głównych faz orogenezy waryscyjskiej.
W tym czasie wszystkie kontytnenty okala potężny ocean Paleopacyfik. Dochodzi do zwężenia Oceanu Uralskiego i jego likwidacji w permie, w którego miejscu powstaje wielkie pasmo górskie, którego fragmentem jest dzisiejszy łańcuch Ural. Na mapie Ziemi znów pojawia się wielki superkontynent - Pangea, otoczona Paleopacyfikiem zwanym Oceanem Panthalassa.


Od Pangei następnie oddziela się kontynent kimeryjski (północne i południowe Chiny, Indochiny, Afganistan, Irak, Turcja). Kolizje fragmentów kontynentu kimeryjskiego prowadzą do powstania w mezozoiku kimeryjskich łańcuchów górskich. Pomiędzy południową Pangeą a kontynentem kimeryjskim stopniowo powstaje nowy ocean - Tetyda.


Na przełomie permu i triasu w wyniku zmian i przemieszczania się kontynentów wymarło ok. 90% organizmów żyjących na Ziemi. Teraz życie dostaje krótki czas na oddech i odbudowanie się. Ale nie oznacza to całkowitego spokoju i ciszy, bowiem wielkie łańcuchy górskie powstałę w czasie orogenezy waryscyjskiej zostały zniszczone, a często całkowiecie zrównane. Powstały płytkie szelfowe morza.
Na zachodnich i południowych krańcach Pangei oceaniczne płyty Oceanu Panthalassa ulegały subdukcji pod kontynentalną płytę Pangei. Do podobnych procesów (silne stektonizowanie i metamorfizm) dochodziło wzdłuż płyt południowych krańców przyszłej Europy i Azji, oraz wzdłuż wschodniej części kontynentu kimeryjskiego. Dzięki wędrówce Tybetu, Iranu i Turcji ku północy powiększał się Ocean Tetyda.


Do dalszych zmian na mapie Ziemi doszło w jurze. Środkowa Pangea zaczęła pękać. Część północnoamerykańska oddzieliła się od części afrykańsko-południowoamerykańskiej, umożliwiając tworzenie się między nimi płyty oceanicznej.
Od części afrykańsko-południowoamerykańskiej odrywa się blok antarktyczno-australijsko-dekański i powstaje Ocean Indyjski. Pomiędzy Afryką i Ameryką Południową i między Europą a Ameryką Północną powstaje ryft, dając początek Atlantykowi.
W triasie i jurze kontynent kimeryjski zderza się z Azją. Dołącza do nich blok tybetański, turecki i irański. Powstają kimeryjskie pasma fałdowe Azji.


W kredzie od Afryki odrywa się Madagaskar, a od bloku australijsko- antarktyczno-dekańskiego Dekan wędrujący ku północy.
Otwiera się Atlantyk, osiągając ponad połowę dzisiejszej szerokości. Trwa dalsze poszerzanie się Oceanu Indyjskiego i Atlantyku.
W oligocenie od Antarktydy odrywa się kontynent australijski i wędruje na północ, powodując powstanie zimnego prądu wokółantarktycznego,a w konsekwencji wpływa na zlodowacenie Antarktydy, które rozpoczęło się ok. 30 mln lat temu.
Pod koniec paleogenu Dekan zderza się z Azją, wciskając się pod jej litosferę i tworząc w ten sposób Himalaje.


Dziś po Tetydzie pozostaje jedynie Morze śródziemne, Morze Czerwone, Morze Kaspijskie i Morze Aralskie.
Współczesny układ płyt litosfery ostatecznie kształtuje się z końcem neogenu. Nie zapominajmy jednak, iż Ziemia jest przez cały czas aktywna geologicznie, choć istotne zmiany dokonują się na przestrzeni milionów lat.

góra  strony...