tajemnice kosmosu



uchwycone pole



Jeszcze do niedawna znaliśmy jedynie teoretyczne "wewnętrzne" wartości pola magnetycznego Ziemi. Trzeba przyznać, że w zależności od modelu, rozpiętość była dość spora. Nie tak dawno jednak nastąpił przełom - grupie badaczy z Univercity of California w Berkeley udało się zmierzyć indukcję pola magnetycznego Ziemi.
Pierwszy bezpośredni i precyzyjny pomiar oznaczył jej wartości na 25 Gs (o,oo25 T ) na głębokości 2900km, czyli około 50 razy więcej, niż na powierzchni planety.

Źródła ciepła w jej jądrze generują silne pole magnetyczne - badaczom z Berkeley udało się również zidentyfikowanie ich. Powstaje ono wskutek intensywnej konwekcji w wewnętrznym jądrze Ziemi. Duża ilość ciepła w jej centrum stanowi pozostałość po pierwszym, gorącym okresie życia planety, oraz wynik uwalniania energii grawitacyjnej rzez tonące, wędrujące ku centrum ciężkie pierwiastki i rozpadu promieniotwórczego niestabilnych izotopów potasu, uranu i toru. Jest to więc swoiste wspomnienie z przeszłości.
Rozważając teoretycznie wpływ "elementów twórczych" np. rozpadu promieniotwórczego, można przedstawić go jako wprost proporcjonalny do indukcji pola magnetycznego, tzn. jeśli np. indukcja byłaby rzędu 5 Gs, pierwiastki promieniotwórcze miałyby niewielki na nią wpływ, lecz jeśli sięgałaby 100 Gs ich znaczenie byłoby już zasadnicze.

Z pewnością wszystkich zainteresuje techniczna strona przeprowadzanych badań.
Wpływ Księżyca na pływy wód na Ziemi jest zjawiskiem powszechnie znanym. Ale Księżyc oddziaływuje nie tylko na wody powierzchniowe naszego globu, lecz również na zachowanie centralnego obszaru kuli ziemskiej - zmienia kierunek osi obrotu jądra planetarnego. Obrót jądra wyzwala fale ciekłego żelaza i niklu, które oddziaływując z polem magnetycznym planety, generują prąd elektryczny, tłumiący precesję jej jądra.
Obserwując cały proces i porównując wartości z przewidywaniami teoretycznymi, można ustalić siłę tłumienia precesji, a tym samym indukcję pola magnetycznego we wnętrzu naszej planety.
Do precyzyjnego pomiaru rotacji Ziemi, zależnej od rotacji jej jądra, wykorzystano obserwacje odległych kwazarów. Z racji swej "nieruchomości" stanowią one w przeprowadzanych badaniach najlepszy układ odniesienia.







góra  strony...





Dorota Kuryło